Het riet

Overal waar water en land samenkomen is riet te vinden. Het is namelijk een weinig kieskeurig gewas. Het maakt zelfs niet uit of als het in zout of zoet water staat. En riet wortelt net zo goed in kleigronden, het laagveen of op zandige gronden.

Riet mag dan wel op vele plaatsen groeien, niet alle riet is geschikt als dakbedekking. Om als dakbedekking te voldoen, moet het riet aan een aantal eisen voldoen.

– Het moet een taaie, harde vezel en rechte, gladde en onbeschadigde stengels hebben.
– Alleen riet dat groeit in zoet water is geschikt als dek-, of dakriet. Riet uit zout of brak water is erg gevoelig voor schimmels en de stengels die in zout water groeien zijn vaak korter en grover van structuur dan de stengels van zoetwaterriet.
Tegenwoordig kent Nederland nog zo’n tienduizend hectare rietland. Ruim de helft hiervan word regelmatig geoogst. Regelmatig maaien en afvoeren van het riet is een belangrijke voorwaarde voor het behoud van het rietland als element van het Nederlandse landschap. De oudst bekende rietgebieden in Nederland zijn o.a.: de oevers van de Friese meren, de waarden bij Makkum, de verlande veengaten in het Noordwesten van Overijssel bij Kalenberg en Wanneperveen en in de wieden van Giethoorn.

In de natuurgebieden in de polders wordt regelmatig riet van goede kwaliteit geoogst. Voor rietdekkers zijn Noord- west Overijssel en de Hollandse en Friese meren de belangrijkste leveranciers van het binnenlandse riet. Een deel van de rietbehoefte, ongeveer 25 procent, komt uit het buitenland. Met namen Oostenrijk, Hongarije, Romeniƫ en Turkije leveren riet van een goede kwaliteit.

Het beste riet voor dakbedekking is niet het ‘fijnste’ riet. Het is over het algemeen wel zo dat het resultaat mooier is na het dekken met fijn riet.
Echter, voor een gezond en duurzaam dak is grover riet veel beter. Het riet kan meer ademen en slaat minden gauw dicht, wat de levensduur van een dak verlengt.

De constructie van een rieten dak.

Er bestaan 2 verschillende constructies:
1. De traditionele constructie
2. De gesloten constructie

Beide constructies kunnen van isolatie en betimmering worden voorzien. De voorkeur gaat echter uit naar de gesloten constructie (het schroefdak) vanwege de goede combinatie van isolerende en brandwerende eigenschappen.

1. De traditionele constructie

Dit is de constructie zoals het dak al eeuwen gemaakt wordt. Het riet word op rietlatten gebonden. Er moet vanwege de techniek altijd een spouw bestaan tussen het riet en de onderconstructie. Het rietpakket doet hier in de praktijk gedeeltelijk mee als isolerend pakket. Dit type dak is moeilijk tochtdicht te krijgen. Er is geen ‘harde’ scheiding tussen binnen en buiten.

Bij brand zal het vuur zich in enkele minuten door het riet heen ‘bijten’. Dit omdat er lucht, dus zuurstof, door het riet aangezogen kan worden uit de ruimte eronder. Dit vuur is door de brandweer zeer moeilijk te blussen. Omdat de traditionele, open constructie relatief brandgevaarlijk is, minder comfort (tocht) en stof met zich meebrengt, gaat de voorkeur van rietdekkers en opdrachtgevers in toenemende mate uit naar het aanbrengen van een gesloten constructie.

2. De gesloten constructie

Bij de gesloten constructie, oftwel het schroefdak, wordt het riet op een dichte ondergrond geschroefd. Meestal bestaat dit plaatmateriaal uit multiplex, OSB- plaat, spaanplaat etc. De spouw tussen het riet en de onderconstructie ontbreekt. Het hele rietpakket helpt mee met het vormen van een isolerend pakket. De woning is zeker tochtdicht.

Er is een harde scheiding tussen binnen en buiten. Vuur in het rietpakket kan geen lucht (zuurstof) van onderen aanzuigen, het vuur gaat hierdoor meer smeulen dan branden. Hierdoor wordt het schroefdak een relatief brandveilig dak en kent dus ook lage tarieven voor de opstalverzekering. Een dergelijk dak heeft een RC waarde van 2,65 en voldoet daarmee aan de norm van het bouwbesluit. Een rieten dak op een vlakke ondergrond, behoort vlak opgeleverd te orden.

Riet is een natuurproduct, wat van jaar tot jaar en van groeiplaats tot groeiplaats grote verschillen laat zien in kleur, lengte en dikte. Dit is op een nieuw dak vaak goed te zien. Dit zegt niets over de kwaliteit van het gebruikte riet en trekt in het eerste jaar geheel weg.